Tajemnica zawodowa psychologa i psychoterapeuty w postępowaniu cywilnym

Tajemnica zawodowa psychologa i psychoterapeuty w postępowaniu cywilnym. W tym artykule skoncentrujemy się na kwestii, kiedy psycholog lub psychoterapeuta jest zobowiązany do udostępnienia swojej dokumentacji. Przyjrzymy się przepisom prawnym, wytycznym etycznym oraz różnym kontekstom, w których taka sytuacja może się pojawić. Ponadto, omówimy czynniki, które mają wpływ na decyzję o udostępnieniu dokumentacji, takie jak interesy klienta, ochrona dobra publicznego i wymogi prawnego procesu.

Tajemnica zawodowa w postepowaniu cywilnym to niezwykle wrażliwe zjawisko wymagające doprecyzowania w kwestiach prawnych. Rozważając temat udostępniania dokumentacji w postępowaniu cywilnym, należy zwrócić uwagę na znaczenie równowagi między ochroną poufności klienta a potrzebami wymiaru sprawiedliwości w toku postępowania cywilnego. Psychologowie i psychoterapeuci odgrywają istotną rolę w procesie sądowym, przyczyniając się do rzetelnego rozstrzygnięcia sporów i zapewnienia ochrony interesów wszystkich stron zaangażowanych w postępowanie. Ważne jest zrozumienie, że przestrzeganie zasad poufności jest fundamentem dla praktyki psychologa i psychoterapeuty. Jednak istnieją sytuacje, w których konieczność udostępnienia dokumentacji w postępowaniu cywilnym jest uzasadniona i niezbędna. W artykule przyjrzymy się tym sytuacjom oraz omówimy, jak psychologowie i psychoterapeuci mogą postępować zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawno-etycznymi.

Tajemnica zawodowa psychologa i psychoterapeuty w postępowaniu cywilnym a udostępnianie dokumentacji na potrzeby procesu

Tajemnica zawodowa psychologa i psychoterapeuty w postępowaniu cywilnym, odnosi się również do sposobu postępowania z dokumentacją psychologiczną/psychoterapeutyczną w sprawach sądowych. Dlatego w dzisiejszym artykule wyjaśnię, na co w takiej sytuacji należy zwrócić szczególną uwagę.

W pierwszej kolejności, zachęcam Cię do zapoznania się z wpisem pt. „Tajemnica zawodowa psychologa i psychoterapeuty – czy i kiedy możesz powołać się na obowiązek zachowania tej tajemnicy przed sądem w postępowaniu cywilnym?”, dostępny tutaj. Powtórzmy także czym jest dokumentacja medyczna, a czym dokumentacja psychologiczna/psychoterapeutyczna.

 Dokumentacja medyczna a dokumentacja psychologiczna / psychoterapeutyczna?

Należy podkreślić, że dokumentacja psychologiczna / psychoterapeutyczna nie jest tożsama z dokumentacją medyczną.

Definicja dokumentacji medycznej:

Ustawa o działalności leczniczej art. 2 ust. 1 pkt 1:

Dokumentacja medyczna – należy przez to rozumieć dokumentację medyczną, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

ALE:

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nie zawiera takiej definicji. Opisuje jedynie różne uwarunkowania dot. jej konstrukcji.

• „To zbiór danych opisujących stan zdrowia pacjenta i zakres udzielanych mu świadczeń zdrowotnych, zawierający więc informacje o schorzeniu pacjenta oraz wykonywanych w związku z tym zabiegach profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych.”[1]

Przechodząc do dokumentacji psychologicznej / psychoterapeutycznej:

• nie może być w całości udostępniana,
• składa się ona z części szczegółowej, poufnej – wszystkie notatki psychologa/psychoterapeuty, protokoły badania, wytwory klienta/pacjenta oraz jawnej – m.in. opinii, która jest udostępniana klientowi/pacjentowi oraz zleceniodawcy. [2]

Wykorzystywanie dokumentów zawierających tajemnicę zawodową w postępowaniu cywilnym

Dokumentacja z prowadzonej terapii w prywatnym gabinecie psychologicznym/psychoterapeutycznym:

Art.  248 kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.):

 § 1 Każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne.

§ 2 Od powyższego obowiązku może uchylić się ten, ktoco do okoliczności objętych treścią dokumentu mógłby jako świadek odmówić zeznaniaalbo kto posiada dokument w imieniu osoby trzeciej, która mogłaby z takich samych przyczyn sprzeciwić się przedstawieniu dokumentu. Jednakże i wówczas nie można odmówić przedstawienia dokumentu, gdy jego posiadacz lub osoba trzecia obowiązani są do tego względem chociażby jednej ze stron albo gdy dokument wystawiony jest w interesie strony, która żąda przeprowadzenia dowodu. Strona nie może ponadto odmówić przedstawienia dokumentu, jeżeli szkoda, na którą byłaby przez to narażona, polega na przegraniu procesu.

Tajemnica zawodowa w postępowaniu cywilnym, co tego wynika?

• Z prawem odmowy przez świadka odpowiedzi na zadane pytanie (art. 261 § 2 k.p.c.) wiąże się bezpośrednio uprawnienie przewidziane w art. 248 § 2 k.p.c.
• Przepis art. 248 § 2 k.p.c. pozwala uchylić się od obowiązku przedstawienia na zarządzenie sądu dokumentu, jeśli zawarte w nim informacje mieszczą się w zakresie uprawnienia do odmowy odpowiedzi na pytanie wyrażonego w art. 261 § 2 k.p.c.
• Oznacza to, że na podstawie tego przepisu psycholog i psychoterapeuta nie jest zobowiązany do ujawniania przed sądem elementów dokumentacji psychologicznej/psychoterapeutycznej, które zawierają informacje objęte zakresem tajemnicy zawodowej. [3]

Uwaga: W sposób odmienny przedstawia się sytuacja w postępowaniu karnym. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj mój artykuł pt. „Kiedy psycholog/psychoterapeuta udostępnia dokumentację w postępowaniu karnym?”, dostępny tutaj.

Dziękuję za Twoją uwagę!

 

 

Jeżeli potrzebujesz pomocy w tematach związanych z tajemnicą zawodową psychologa czy psychoterapeuty lub ogólnie związanych z wykonywaniem zawodu psychologa/psychoterapeuty, zapraszam do kontaktu.

[1] Kubiak R., Sieradzka M., Urbaniak M., Zajdel-Całkowska J., Zimna T. pod red. Zajdel-Całkowska J., Meritum Prawo medyczne w ochronie zdrowia, wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2021.

[2] Minc R., Tajemnica zawodowa psychologa, Warszawa 2017, publikacja dostępna na stronie internetowej pod adresem: http://www.ptp.org.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=713.

[3] Kancelaria Prawna Radwan-Rohrenschef, Opinia prawna na temat tajemnicy zawodowej w psychoterapii 2015, dostępna na stronie internetowej pod adresem: http://www.sekcjapsychoterapii.pl/opinia-prawna-na-temat-tajemnicy-zawodowej-w-psychoterapii/.

Stan prawny na dzień: 30.03.2022 r. 

Wpis na blogu nie stanowi porady prawnej. Artykuł odnosi się do ogólnej sytuacji prawnej, dlatego nie może stanowić rozwiązania dla indywidualnego problemu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji, zapraszam do kontaktu.