Stan prawny na dzień: 23.04.2020 r.
Wpis na blogu nie stanowi porady prawnej. Artykuł odnosi się do ogólnej sytuacji prawnej, dlatego nie może stanowić rozwiązania dla indywidualnego problemu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji, zapraszam do kontaktu.
Psychologowie posiadają własną ustawę dot. wykonywania przez nich tego zawodu. Określa ona zasady i warunki wykonywania zawodu psychologa oraz zasady organizacji i działania samorządu zawodowego psychologów. W treści tej ustawy nie znajdziemy informacji, czy jest to zawód medyczny. Odpowiedzi należy szukać w innych przepisach. Jakich? Zapraszam do lektury mojego artykułu.
Psycholog został zakwalifikowany do „innych specjalistów w zakresie ochrony zdrowia” w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7.08.2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania.
W ustawie z dn. 15.04.2011 r. o działalności leczniczej, w art. 2 ust. 1 pkt 2, znajdziesz definicję „osoby wykonującej zawód medyczny”. A zatem, jest to osoba uprawniona na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.
Świadczeniem zdrowotnym jest działanie służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.
W ustawie o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów tj. w art. 4 wskazany jest zakres wykonywania zawodu psychologa:
1. Wykonywanie zawodu psychologa polega na świadczeniu usług psychologicznych, a w szczególności na:
1) diagnozie psychologicznej;
2) opiniowaniu;
3) orzekaniu, o ile przepisy odrębne tak stanowią;
4) psychoterapii;
5) udzielaniu pomocy psychologicznej.
2. Za wykonywanie zawodu psychologauważa się także prowadzenie przez psychologabadań naukowych w dziedzinie psychologii lub działalność dydaktyczną w tym zakresie.
W tej ustawie znajdują się także informacje o kwalifikacjach wymaganych do wykonywania zawodu psychologa.
W rozporządzeniu z dn. 20.07.2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, psychologa zalicza do tzw. pracowników działalności podstawowej, podobnie jak np. ratowników medycznych czy fizjoterapeutów (tak I. Kaczorowska-Kosowska w odpowiedzi na pytanie: Czy psycholog jest zawodem wykonującym zawód medyczny?, pub. LEX QA912054).
Podsumowując: to prawda, że psycholog co do zasady jest zawodem medycznym. Co zatem z tego wynika?
Przede wszystkim to, że w zakresie nieuregulowanym w ustawie o zawodzie psychologa będziemy mogli znaleźć odpowiedź na niektóre pytania w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta np. w zakresie okresu przechowywania dokumentacji psychologicznej dot. stanu zdrowia klienta (RODO), co w przypadku zgody na udostępnienie informacji objętych tajemnicą zawodową w przypadku klientów poniżej 16 i powyżej 16 roku życia itp. Przepisy te należy stosować do psychologów odpowiednio.
Jeżeli jesteś zainteresowany tematem RODO, tajemnicy zawodowej psychologa oraz legalnych aspektów wykonywania tego zawodu, to na pewno warto zajrzeć tutaj: https://wiedza.alezmiana.pl.
Aktualizacja na dzień 26.04.2021 r.
Temat związany z zakwalifikowaniem zawodu psychologa jako zawodu medycznego budzi liczne kontrowersje. W tym temacie pojawił się szereg publikacji, stanowisk oraz interpretacji za uznaniem zawodu psychologa jako zawodu medycznego oraz przeciw takiemu uznaniu. Obecnie polecam zajrzeć na stronę Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów, gdzie znajduje się najnowsza interpretacja Ministerstwa Zdrowia w tym temacie:
https://www.facebook.com/1831004853821340/posts/2775709972684152/
Z drugiej strony np. w ustawie z dn. 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, znajdziemy art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d, o następującej treści:
Zwalnia się od podatku:
usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów psychologa.
Jak zgodnie podkreślają przedstawiciele środowiska psychologicznego, dopóki ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów nie będzie zawierała konkretnych i wykonalnych rozwiązań prawnych, z rozstrzygnięciem wszelkich wątpliwości, dopóty będą pojawiały się kontrowersje i wątpliwości interpretacyjne.
Regulacje prawne związane z wykonywaniem zawodu psychoterapeuty pojawiają się w wielu aktach prawnych. Jak doskonale wiesz, obecnie nie ma ustawy o wykonywaniu zawodu psychoterapeuty. E-book zawiera zestawienie najważniejszych informacji (regulacji prawnych, poglądów doktryny), które wiążą się z wykonywaniem zawodu psychoterapeuty. Co konkretnie znajduje się w e-booku? Zapraszam do zapoznania się z opisem produktu, tutaj.Zapoznaj się też z pozostałymi produktami dedykowanymi dla tej branży, tutaj.
Dziękuję za Twoją uwagę i zapraszam do podzielenia się swoim komentarzem lub pozostawienia wiadomości e-mail. Pozdrawiam:)
Super artykuł – poproszę o więcej 🙂
Dziękuję! Krótki, ale rzeczowy:)
Wystarczyło napisać jedno zdanie- zawód psychologa nie jest zawodem medycznym
Dziękuję za komentarz. Jednak nie zgodzę się z tym, że jedno zdanie byłoby wystarczające. Jestem prawnikiem, dlatego podanie podstaw prawnych i szczegółowe wyjaśnienie tematu, to mój obowiązek. Czasami rzeczy proste, nie są aż tak oczywiste:) Pozdrawiam!
jak rozumiem zawód psychologa jest zawodem medycznym. Komentarz Pana Leonardo jest nieco dezorientujący.
Tak, jak najbardziej zawód psychologa jest zawodem medycznym i to dokładnie wynika z treści zamieszczonego wpisu.
Wg mnie z artykuły wynika dokładnie coś odwrotnego 🙂
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Z 20178 r. Poz. 227) (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000227/O/D20180227.pdf)
psycholog to specjalista z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury (pkt. 26), kod zawodu – 2634: Psycholodzy i pokrewni. Specjaliści do spraw zdrowia wymienieni są w pkt 22., np.: lekarze, pielęgniarki, położne, fizjoterapeuci itp.
Ponadto psycholog nie kształci się na „uczelni medycznej” „nauk medycznych” w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – np. art. 11. ust 4: „Zadaniem uczelni publicznej prowadzącej kształcenie w zakresie nauk medycznych lub nauk o zdrowiu albo w zakresie nauk weterynaryjnych może być także uczestniczenie w sprawowaniu opieki medycznej albo weterynaryjnej w zakresie i formach określonych w przepisach o działalności leczniczej albo przepisach o zakładach leczniczych dla zwierząt”. Natomiast zgodnie z art. 53 ust. 6. Pozwolenie na utworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym może uzyskać uczelnia akademicka, która posiada kategorię naukową A+, A albo B+ w dyscyplinie w zakresie nauk medycznych lub nauk o zdrowiu.
Psycholog kształci się na uniwersytetach – wydziałach nauk o wychowaniu, wydziałach nauk społecznych itp. W związku z powyższym nie można uznać psychologa za zawód medyczny.
Dziękuję za komentarz. Zgadzam się, że sprawa dot. zakwalifikowania zawodu psychologa jako zawodu medycznego budzi wiele kontrowersji. Przedstawione przez Pana stanowisko rzeczywiście jest jedną z interpretacji przeciwko takiej kwalifikacji. Z drugiej strony, przygotowany przeze mnie artykuł opierał się na argumentach zwolenników teorii „za zakwalifikowaniem”. Pozwoliłam sobie jeszcze zaaktualizować artykuł o stanowisko Ministerstwa Zdrowia, które sprawę stawia jeszcze w innym świetle. Niestety w przypadku braku przejrzystości w regulacjach prawnych zawsze pojawia się szereg wątpliwości i różne interpretacje. Pozdrawiam!
co do kwalifikacji to sam minister stwierdził że jest ona tylko teoretyczna (odpowiedział tak na pytania kosmetologów którzy są wymienieni jako inne w ochronie zdrowia a MZ wypowiada sie iż nie jest to zawód w jego kompetencjach czyli nie jest medyczny). Owszem psychologia ogólna jest nauka społeczną ale dzieli się na np psychologię kliniczną, psychoterapię które są już na uczelniach medycznych.Tak więc jeśli psycholog nie wykonuje świadczeń zdrowotnych nie wykonuje zawodu medycznego ale jesli pracuje w szpitalu to już tak… nasuwa się powiedzenia matematyczne że każdy kwadrat jest rombem ale nie każdy romb jest kwadratem…
Zgadzam się z autorka jednakże
sama psychologia nie jest nauka medyczna a społeczna tak jak pedagogika czy socjologia . Czy pedagog w poradni psych-pedagogicznej który diagnozuje jest zawodem medycznym ? Nie ma wątpliwości ze nie.
Dziękuję za komentarz. Przedstawione przez Panią zagadnienie potwierdza tylko, że brakuje jednoznacznych przepisów prawnych (w tym tych wykonawczych) regulujących wykonywanie zawodu psychologa.
No absolutnie nie. Proszę poczytać trochę o historii. Psychologia wywodzi się z medycyny (neurologii) i jest nauką medyczną. Psyche to umysł, a logos to nauka. Nauka o umyśle, a umysł to mózg, a mózg to część ludzkiego organizmu. Nauka o budowie i funkcjach mózgu, emocjach, myślach, neurohormonach, zaburzeniach i chorobach psychicznych nie jest o medycynie tylko o socjologu?! Ręce opadają…
Panie Dddx, także proszę trochę poczytać!! Psychologia wywodzi się z filozofii, a nie neurologii. Z neurologii wywodzi się psychiatria i jest to już nauka medyczna, którą Pan chyba myli z psychologią…Ręce opadają…
Czy w takim razie mając działalność gospodarczą i chcąc zatrudnić psychologów i psychoterapeutów, należy założyć podmiot leczniczy?
Dzień dobry Pani Katarzyno,
odpowiadając na Pani pytanie: jeżeli w ramach prowadzonej działalności psycholog/psychoterapeuta(nie będący w profesji podstawowej lekarzem) zamierza zatrudniać psychologów i psychoterapeutów, to obecnie nie ma obowiązku uzyskiwać wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Gdyby taki podmiot zatrudniał psychiatrów i w ramach prowadzonej działalności miał wpisane prowadzenie np. praktyki lekarskiej, wtedy taki obowiązek rejestracji powstaje. W przypadku zatrudnienia/współpracy z lekarzami psychiatrami każda sprawa wymaga indywidualnego rozważenia.
Pozdrawiam serdecznie!