Stan prawny na dzień: 11.02.2020 r.
Wpis na blogu nie stanowi porady prawnej. Artykuł odnosi się do ogólnej sytuacji prawnej, dlatego nie może stanowić rozwiązania dla indywidualnego problemu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji, zapraszam do kontaktu.
Niestety, wiele osób wykonujących zawód psychologa czy psychoterapeuty bardzo często myli procedury związane z obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym, a obowiązujące w postępowaniu cywilnym. Z drugiej strony „cieszę się”, że wśród osób wykonujących te zawody przy omawianiu tematów związanych z tajemnicą zawodową, w ogóle zapala się czerwona lampka. Dzisiaj postanowiłam wyjaśnić wątpliwości, jakie pojawiają się ze zwolnieniem z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym – jakie przepisy prawne znajdą w tej sytuacji zastosowanie, kto i w jaki sposób może zwolnić Cię z tej tajemnicy.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak ma się tajemnica zawodowa co do spraw w postępowaniu cywilnym, zapraszam tutaj.
Jakie przepisy prawne pozwalają na zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym?
Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w art. 180 § 1 kodeksu postępowania karnego (zwany dalej k.p.k.). Pozwól, że w moim wpisie zajmę się tylko omówieniem przypadku psychologa i psychoterapeuty, z wyłączeniem osoby, która jest także lekarzem. Bowiem w stosunku do lekarzy obowiązują trochę inne zasady postępowania (zobacz art. 180 § 2 k.p.k.).
Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji mogą odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się ten obowiązek, chyba że sąd lub prokurator dla dobra wymiaru sprawiedliwości zwolni te osoby od obowiązku zachowania tajemnicy, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Na postanowienie w tym przedmiocie przysługuje zażalenie.
Zasada: jako psycholog lub psychoterapeuta masz obowiązek zachować w tajemnicy informacje dot. wykonywanego zawodu. Tylko, SĄD lub PROKURATOR powołując się na przesłankę dobra wymiaru sprawiedliwości zwalnia Cię z tego obowiązku.
Co do ustawowych przesłanek, które pozwalają na skorzystanie z wyłączenia tajemnicy zawodowej to będą to przepisy:
- 14 ust. 3 ustawy z dn. 08.06.2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,
- 14 ust. 2 ustawy z dn. 06.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Pamiętaj:w postępowaniu przygotowawczym to prokurator wydaje postanowienie o zwolnieniu z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, a w postępowaniu sądowym (po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu) to sąd wydaje postanowienie w tym przedmiocie. Jeżeli nie zgadzasz się z tym postanowieniem, to możesz zaskarżyć takie rozstrzygnięcie w drodze zażalenia.
Ważne jest także to, że jeżeli zostałeś zwolniony z tego obowiązku przez prokuratora lub sąd, to masz obowiązek złożyć zeznania co do całości okoliczności.
Dokumentacja psychologiczna a zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w sprawach karnych?
Odpowiedź znajdziesz w art. 226 k.p.k.:
W kwestii wykorzystania dokumentów zawierających informacje niejawne lub tajemnicę zawodową, jako dowodów w postępowaniu karnym, stosuje się odpowiednio zakazy i ograniczenia określone w art. 178-181.
Wnioski: odpowiednie zastosowanie znajdzie tutaj omawiany przeze mnie wyżej art. 180 § 1 k.p.k.
Co grozi Ci w sytuacji, gdy w sprawie karnej nie zostałeś zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy albo nie zachodziły szczególne przesłanki o których wspomniałam w ustawie o zawodzie psychologa czy w ustawie o prawach pacjenta, a Ty ujawniłeś te informacje?
Zgodnie z art. 266 § 1 kodeksu karnego:
Kto, wbrew przepisom ustawylub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Psychologu i psychoterapeuto, koniecznie pamiętaj o tych przepisach i podstawowych zasadach związanych z obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej. Niniejsze pozwoli Ci uniknąć niepotrzebnego stresu i uchroni Cię przed odpowiedzialnością.
Regulacje prawne związane z wykonywaniem zawodu psychoterapeuty pojawiają się w wielu aktach prawnych. Jak doskonale wiesz, obecnie nie ma ustawy o wykonywaniu zawodu psychoterapeuty. E-book zawiera zestawienie najważniejszych informacji (regulacji prawnych, poglądów doktryny), które wiążą się z wykonywaniem tego zawodu. Co konkretnie znajduje się w e-booku? Zapraszam do zapoznania się z opisem produktu, tutaj. Zapoznaj się też z pozostałymi produktami dedykowanymi dla tej branży, tutaj.
Jeżeli chciałbyś dowiedzieć się więcej, to zapraszam do kontaktu.
0 komentarzy