Jak będzie wyglądała organizacja postępowania sądowego od 7.11.2019 r. – dobra zmiana w procedurze cywilnej?

Stan prawny na dzień: 07.10.2019 r.

Wpis na blogu nie stanowi porady prawnej. Artykuł odnosi się do ogólnej sytuacji prawnej, dlatego nie może stanowić rozwiązania dla indywidualnego problemu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji, zapraszam do kontaktu.

Wiele osób zadaje sobie pytanie, jak będzie wyglądało postępowanie sądowe, gdy zaczną obowiązywać nowe przepisy. Na to pytanie, trudno znaleźć odpowiedź już teraz. Potrzeba czasu, praktyki. Czy można się na to przygotować? Oczywiście, trzeba znać ten temat od strony teoretycznej, ale czy wystarczy wiedzieć na których przepisach się oprzeć? Nie, potrzebne jest wdrożenie i umiejętność zastosowania tych regulacji prawnych w praktyce. W moim dzisiejszym artykule, postanowiłam przybliżyć Ci temat dot. posiedzenia przygotowawczego oraz planu rozprawy. Zaciekawiony, zapraszam do lektury.

POSIEDZENIE PRZYGOTOWAWCZE

1. Kiedy sąd ustala termin posiedzenia przygotowawczego?

Przyjmijmy, że to Ty złożyłeś pozew. Jeżeli nie jest on dotknięty brakami formalnymi i nie zostałeś wezwany do ich uzupełnienia, to pozew zostaje doręczony drugiej stronie, czyli pozwanemu. Jednocześnie pozwany zostaje wezwany do złożenia odpowiedzi na pozew.

Po tym, jak w sądzie zostanie złożona odpowiedź na pozew, a także w sytuacji, gdy co prawda odpowiedź nie została złożona, ale nie został też wydany wyrok zaoczny (jeżeli pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew, ale twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa), wtedy przewodniczący w sprawie sędzia wyznacza posiedzenie przygotowawcze i wzywa Ciebie oraz stronę, którą pozwałeś.

2. W jakim terminie wyznacza się pierwsze posiedzenie przygotowawcze?

Termin pierwszego posiedzenia przygotowawczego jest wyznaczany nie później niż dwa miesiące po dniu złożenia odpowiedzi na pozew albo ostatniego pisma przygotowawczego złożonego w wykonaniu zarządzenia przewodniczącego. Jeżeli żadne z tych pism nie zostało złożone, to termin przypada nie później niż dwa miesiące po upływie terminu do złożenia tych pism.

3. Czy posiedzenie przygotowawcze zawsze będzie przeprowadzane?

W sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, że przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego nie przyczyni się do sprawnego rozpoznania sprawy, to przewodniczący może wyznaczyć rozprawę.

4. Czemu służy posiedzenie przygotowawcze?

Rozwiązaniu sporu bez prowadzenia dalszych posiedzeń, w tym rozprawy. Jeżeli nie będzie możliwe rozwiązanie sporu na tym posiedzeniu, to z udziałem stron sporządza się plan rozprawy.

5. Kto jest zobowiązany do udziału w tym posiedzeniu?

Oczywiście strony i ich pełnomocnicy. Może się też okazać, że udział pełnomocnika jest wystarczający i wtedy strona jest zwolniona od obowiązku stawienia się na to posiedzenie.

6. Nieobecność powoda a nieobecność pozwanego?

Powód może przed rozpoczęciem posiedzenia przygotowawczego wnieść o jego przeprowadzenie bez swojego udziału. W takiej sytuacji, postępowania nie umarza się, a plan rozprawy zostaje sporządzony bez udziału powoda i ustalenia tam zawarte wiążą go na dalszym etapie postępowania.

Jeżeli powód nie stawi się na posiedzenie przygotowawcze i nie usprawiedliwi swojej nieobecności, to sąd umorzy postępowanie i obciąży go kosztami (będzie to równoznaczne z cofnięciem powództwa). Jednak może sprzeciwić się temu pozwany obecny na posiedzeniu.

Powód może w terminie 7 dni od doręczenia mu postanowienia o umorzeniu, usprawiedliwić swoją nieobecność. Jeżeli tak uczyni, to sprawa wraca do rozpoznania.

Jeżeli to pozwany nie stawi się na posiedzenie przygotowawcze, to plan rozprawy sporządza się bez jego udziału. Pozwany jest związany ustaleniami zawartymi w planie rozprawy. Jeżeli pozwany nie usprawiedliwił swojego niestawiennictwa i nie stawił się na wezwanie, to sąd może nałożyć na niego, niezależnie od wyniku sprawy – obowiązek zwrotu kosztów w części wyższej, niż nakazywałby to wynik sprawy, a nawet zwrot kosztów w całości.

Gdy strona stawiła się na posiedzenie przygotowawcze, a nie bierze w nim udziału, plan rozprawy sporządza się bez jej udziału. Z kolei ustalenia zawarte w planie rozprawy wiążą stronę w dalszym toku postępowania.

7. Jakie ustalenia podejmują sąd i strony na posiedzeniu przygotowawczym?

Przewodniczący ustala ze stronami przedmiot sporu, wyjaśnia stanowiska stron, a także inne aspekty prawne sporu.

Przewodniczący powinien skłaniać strony do pojednania, a także dążyć do ugodowego rozwiązania sporu np. w drodze mediacji.

8. Kiedy dochodzi do odroczenia posiedzenia przygotowawczego?

Sąd skierował strony do mediacji na posiedzeniu przygotowawczym, wtedy posiedzenie zostaje odroczone do czasu zakończenia mediacji.

W sytuacji, gdy istnieją widoki ugodowego rozwiązania sporu, gdy zajdzie potrzeba wyjaśnienia okoliczności istotnych dla załatwienia sprawy albo w przypadku usprawiedliwionego niestawiennictwa strony, a również na zgody wniosek stron, posiedzenie przygotowawcze można odroczyć na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzy miesiące.

Po raz drugi postępowanie przygotowawcze można odroczyć tylko na zgodny wniosek stron i tylko na czas określony, nie dłużej niż trzy miesiące.

PLAN ROZPRAWY

1. Co zawiera?

Przede wszystkim taki plan zawiera rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych stron (zamiast postanowień dowodowych).

Dodatkowo plan rozprawy, może zawierać:

• dokładne określenie czego żądają strony (w tym rozmiar ich świadczeń wraz z należnościami ubocznymi np. odsetkami ustawowymi za opóźnienie);
• dokładne określenie zarzutów;
• ustalenie, które fakty i oceny prawne są między stronami sporne;
• terminy posiedzeń i innych czynności w sprawie;
• kolejność i termin przeprowadzania dowodów oraz podejmowania innych czynności związanych z wynikami postępowania dowodowego;
• termin zamknięcia rozprawy lub ogłoszenia wyroku;
• rozstrzygnięcia innych zagadnień, jeżeli są konieczne do prowadzenia postępowania.

2. Co jeszcze warto wiedzieć o planie rozprawy?

Jeżeli strony nie są zgodne co do poszczególnych zagadnień objętych planem, to rozstrzyga w tym zakresie przewodniczący.

Strony podpisują plan rozprawy. W przypadku odmowy podpisu, to odnotowuje się to w planie.

Strony otrzymują plan rozprawy – jest to tzw. doręczenie z urzędu.

3. Co w przypadku zmian w planie rozprawy?

W sytuacji, gdy plan rozprawy stał się nieaktualny to sąd dokonuje w nim zmian. Przedtem wysłuchuje strony i informuje je o zakresie tych uaktualnień.

Jeżeli strona sprzeciwi się tym zmianom, to przeprowadzane jest kolejne posiedzenie przygotowawcze. Wyjątek: powyższa regulacja nie znajdzie zastosowania, gdy zmiana planu rozprawy obejmuje wyznaczenie dodatkowych terminów przesłuchania objętych planem świadków, biegłych lub stron.

Jeżeli zajdą istotne potrzeby, to można sporządzić nowy plan. Przeprowadza się obowiązkowo kolejne posiedzenie przygotowawcze. Pierwszy plan rozprawy traci moc w tej części w jakiej jest odmienny od nowego planu.

Warto pamiętać także o tym, że zmiana planu rozprawy czy wyznaczenie kolejnego terminu posiedzenia przygotowawczego, nie powoduje, że strony mogą zgłaszać nowe twierdzenia i dowody.

4.  Do kiedy możesz przytaczać nowe twierdzenia i dowody?

• Wyznaczono posiedzenie przygotowawcze:

Przesądza o tym chwila zatwierdzenia rozprawy, do tego czasu strona może to zrobić. Kiedy plan rozprawy zostanie zatwierdzony to sąd je po prostu pominie. Strona może jednak wykazywać, że nie mogła powołać ich wcześniej albo potrzeba ich powołania wynikła później.

• Nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego:

Wtedy strona przytacza twierdzenia i dowody aż do zamknięcia rozprawy. Jednak musi pamiętać o niekorzystnych skutkach, które mogą wyniknąć z działania przez nią na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu.

Postępowanie przygotowawcze i plan rozprawy jest to nowość, która zacznie obowiązywać co do spraw wniesionych do sądu cywilnego od 7.11.2019 r. Zdaję sobie sprawę, że treść tych przepisów może przyprawiać o zawrót głowy. Warto jednak przebrnąć przez to zestawienie przepisów, żeby wiedzieć czego możesz się spodziewać. Tak jak pisałam na początku, wszystko wymaga czasu i praktyki.

Jeżeli zainteresował Cię ten artykuł albo pojawiły się na jego tle jakieś wątpliwości, to zapraszam podziel się nimi w komentarzu.