Zgoda na objęcie psychoterapią lub korzystanie z usług psychologicznych w przypadku dziecka

Zgoda na objęcie psychoterapią lub korzystanie z usług psychologicznych w przypadku dziecka

Stan prawny na dzień: 20.04.2022 r.

Wpis na blogu nie stanowi porady prawnej. Artykuł odnosi się do ogólnej sytuacji prawnej, dlatego nie może stanowić rozwiązania dla indywidualnego problemu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji, zapraszam do kontaktu.

Prowadzenie terapii dzieci i młodzieży wiąże się dla psychologa, psychoterapeuty z obowiązkiem pozyskania stosownej zgody na terapię czy na udział takiego klienta/pacjenta w konsultacji (nawet jednorazowej). W dzisiejszym artykule przedstawię najważniejsze informacje związane z tym zagadnieniem.

• Jak dobrze wiesz, w świetle ustawy z dn. 8.06.2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów:

Podjęcie usług psychologicznych następuje za zgodą osoby (klienta) lub grupy osób (klientów) stanowiących podmiot diagnozowania i oddziaływania psychologicznego. Wynika to z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, a wyjątki przewidziane są w ust. 2 i 3.

• Odpowiednie zastosowanie do psychologów i psychoterapeutów znajdą także przepisy ustawy z dn. 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:

Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji w zakresie określonym w art. 9 ww. ustawy.

• W przypadku pacjentów małoletnich, ważny jest art. 17 tej ustawy:

1. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.
2. Przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, ma prawo do wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 1. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to, w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny.
3. Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego.
4. Zgoda oraz sprzeciw, o których mowa w ust. 1-3, mogą być wyrażone ustnie albo przez takie zachowanie się osób wymienionych w tych przepisach, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się czynnościom proponowanym przez osobę wykonującą zawód medyczny albo brak takiej woli.

W przypadku małoletnich klientów/pacjentów należy pamiętać także o przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Art.  97. [Wykonywanie władzy rodzicielskiej]

• 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.
• 2. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Co oznaczają powyższe informacje w kontekście odebrania zgody w przypadku małoletniego klienta/pacjenta?

1. Zgodę na terapię psychologiczną/psychoterapię powinien udzielić co najmniej jeden z przedstawicieli ustawowych.
2. Jeżeli jeden z przedstawicieli ustawowych (rodzic) wyraził zgodę na terapię psychologiczną/psychoterapię, nie ma potrzeby uzyskiwania zgody drugiego przedstawiciela ustawowego.
3. UWAGA: W tej sytuacji z pkt 2 musisz ustalić, czy rodzice mają pełną władzę rodzicielską. Jeżeli są rozwiedzeni, to ważne jest orzeczenie sądu w przedmiocie władzy rodzicielskiej rodziców. Dlatego, że sposób wykonywania władzy rodzicielskiej może być ograniczony do decydowania o istotnych sprawach dziecka (są one wymienione w treści sentencji wyroku rozwodowego) i od tej treści będzie zależało, czy zgodę pozyskiwać tylko od jednego czy obojga rodziców.
4. Czasami będzie konieczne pozyskanie takiej zgody od obojga przedstawicieli ustawowych (rodziców).
5. W przypadku małoletniego klienta/pacjenta, który ukończyło lat 16, taka zgoda powinna być odebrana także od niego.

Dziękuję za Twoją uwagę!

Jeżeli nie wiesz, jak powinna wyglądać treść takiej zgody, co powinno się w niej znaleźć i o czym dokładnie pamiętać przy jej odbiorze od osób uprawnionych, zapraszam do zapoznania się z moją propozycją, tutaj.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w tematach związanych z wykonywaniem zawodu psychologa/psychoterapeuty, zapraszam do kontaktu.